سایت شعرناب محیطی صمیمی و ادبی برای شاعران جوان و معاصر - نقد شعر- ویراستاری شعر - فروش شعر و ترانه اشعار خود را با هزاران شاعر به اشتراک بگذارید

منو کاربری



عضویت در شعرناب
درخواست رمز جدید

اعضای آنلاین

معرفی شاعران معاصر

انتشار ویژه ناب

♪♫ صدای شاعران ♪♫

پر نشاط ترین اشعار

حمایت از شعرناب

شعرناب

با قرار دادن کد زير در سايت و يا وبلاگ خود از شعر ناب حمايت نمایید.

کانال تلگرام شعرناب

تقویم روز

جمعه 10 فروردين 1403
  • همه پرسي تغيير نظام شاهنشاهي به نظام جمهوري اسلامي ايران، 1358 هـ‌.ش
20 رمضان 1445
  • شب قدر
Friday 29 Mar 2024
    به سکوی پرتاب شهرت و افتخار ،نجابت و اقتدار ... سایت ادبی شعرناب خوش آمدید مقدمتان گلباران🌹🌹

    جمعه ۱۰ فروردين

    پست های وبلاگ

    شعرناب
    استثناء منقطع
    ارسال شده توسط

    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)

    در تاریخ : چهارشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۱ ۱۷:۴۲
    موضوع: آزاد | تعداد بازدید : ۱۰۸۶ | نظرات : ۲۸

    بسم الله الرّحمن الرّحیم
    با توجه به تفصیل مباحث مربوط به آرایه های «کنایه، استعاره، تشبیه و مجاز»، بهتر است که توضیح آن را به انتهای مباحث موکول نماییم.
    آرایه «استثناء منقطع» جزء آرایه هایی است که ممکن است برخی از شاعران هیچ آشنایی با آن نداشته باشند. گرچه برخی آن را جزء آرایه ها به حساب نیاورند، اما بنا به تعریف آرایه (هر آنچه لطفی به سخن بیفزاید، آرایه است)، می توان با اطمینان خاطر آن را جزء آرایه ها محسوب نمود.
    برای تعریف این آرایه ناچار به شناسایی ارکان اسثناء هستیم.ارکان استثناء سه قسم است:
    1-مستثنی: موردی است که از یک حکم کلی خارج می شود.
    2-مستثنی منه:آن حکم کلی که مستثنی از آن خارج می شود.
    3-ادات استثناء:کلماتی ست که به واسطه آن حکم استثنا جاری می شود.مانند جز ، غیر از ، إلّا، مگر .
    استثناء منقطع حالتی ست که در آن مستثنی و مستثنی منه هم جنس نیستند.
    یک مثال ساده برای توضیح آرایه این است که بگوییم:
    «همه مردم آمدند به جز نمک!!»
    مستثنی در این مثال «نمک» و مستثنی منه «مردم» است.ملاحظه می شود که هیچ سنخیتی میان این دو وجود ندارد.البته به عمد این مثال آورده شد تا مطلب بهتر بیان گردد. 
    مثال1:بخشکید سرچشمه‌های قدیم
            نماند آب جز آب چشم یتیم
    استثناء منقطع در مصراع دوم بیت وجود دارد.آب مستثنی منه و «اشک یتیم» مستثنی است.ناگفته نماند که آب با عنایت به مفهوم مصراع اول مستثنی منه شده و مقصود «آبِ چشمه های قدیم» است.
     
    مثال2: نمی‌پرسـد بـه روز بی‌نوایی هیــچ‌کس ما را
            مگر داغت که دستی بر دل این ناکسان دارد
     
    مستثنی منه در این بیت «کس» به معنی شخص(انسان) است. مستثنی نیز «داغ» است و ادات استثناء هم «مگر».
     
    آرایه استثناء منقطع وقتی به کار می رود که شاعر بخواهد توجه مخاطب را توأم با تأکید مضاعف برانگیزد.

    ارسال پیام خصوصی اشتراک گذاری : | | | | |
    این پست با شماره ۱۲۵۷۳ در تاریخ چهارشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۱ ۱۷:۴۲ در سایت شعر ناب ثبت گردید
    ۴۵ شاعر این مطلب را خوانده اند

    رضااشرفی فشی

    ،

    علیرضا شفیعی

    ،

    عارف افشاری (جاوید الف)

    ،

    منیژه قشقایی

    ،

    الهام علیان

    ،

    آرش براتی

    ،

    فرشید ربانی (این بشر)

    ،

    روح اله سلیمی ناحیه

    ،

    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)

    ،

    فاطمه بهرامی

    ،

    اصغر ناظمی

    ،

    شاهزاده خانوم

    ،

    فاطمه گودرزی

    ،

    ناهید افسری نژاد (رها)

    ،

    بهــاره طـــلایـی زیدی

    ،

    عليرضا حكيم

    ،

    طوبی آهنگران

    ،

    سید محمدرضا لاهیجی

    ،

    م فریاد(محمدرضا زارع)

    ،

    مدیر ویراستاری

    ،

    مهرداد عزیزیان

    ،

    علیرضا حاجی پوری باسمنج راوی عشق

    ،

    حسین رضایی(آشنا)

    ،

    مجتبی شفیعی (شاهرخ)

    ،

    مسعود آزادبخت

    ،

    مهدی محمدی

    ،

    سیامک علائی

    ،

    سارا رحیمی(س. سکوت)

    ،

    ابراهیم کریمی (ایبو)

    ،

    علیرضا حاج محمد علی (جلیلی)

    ،

    تکتم حسین زاده

    ،

    رویا ادیب (نازبانو)

    ،

    امیررضا شریف زاده

    ،

    زهرا مددی

    ،

    میم طوبی مهدوی

    ،

    محمد گلی ایوری

    ،

    محمدحسن پورصالحی

    ،

    محمد علی سلیمانی مقدم

    ،

    علی مزینانی عسکری

    ،

    محمد حسنی

    ،

    مجید خوش خلق سیما

    ،

    فروغ فرشیدفر

    ،

    معصومه خدابنده

    ،

    عباسعلی استکی(چشمه)

    ،

    نرگس زند (آرامش)

    نقدها و نظرات
    شاهزاده خانوم
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۱۰:۱۱
    سلام بر معلم سخت‌کوش و پرتلاش خندانک خندانک
    آرایه جالب در ظاهر سبک اما سنگینی بود خندانک
    باید یه چندباری بخونم تا خوب درک کنم خندانک
    مثال‌ها خوب بودند خندانک خندانک
    سپاسگزاریم برای زحمتی که می‌کشید خندانک
    در پناه خدای مهربان سلامت و ثروتمند باشید خندانک
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۱۱:۳۹
    سلام و عرض ادب شاهزاده خانوم انرژی فزای شعر ناب
    اگر ارکان استثنا را بشناسید، تنها نکته ای که می ماند این است که مستثنی از جنس مستثنی منه نباشد.

    تلاش شما در راستای درک عمیق مباحث بسیار ارزنده است و نوید بخش اعتلای شماست.

    سپاسگزارم از نظر گرانبها و حضور ارزشمندتان خندانک
    ارسال پاسخ
    شاهزاده خانوم
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۱۲:۱۸
    سلام مجدد معلم مهربان خندانک
    راستش کامنت‌تون رو که خوندم و خیلی ساده گفته بودید اگه ارکان رو بشناسم فقط می‌مونه این و این خندانک
    دوباره متن رو خوندم .. و اینبار عمیق‌تر درک کردم چی شد خندانک
    اما خواستم توی نت برای خودم تمرینی کنم و مثال‌های شعری پیدا کنم و مستثنی و مستثنی‌منه رو خودم تشخیص بدم.. ولی هر چی سرچ کردم فقط مثال‌های عربی می‌آورد.. آخرهم یکی همون صحبت‌های ابتدایی شمارو نوشته بود که استثنا منقطع آرایه نیست و در فارسی و عربی استفاده می‌شه خندانک یه مثال چپندر قیچی هم زده بود خندانک که همه آمدند به جز آق جمشید😅
    اینجا جمشید مستثنی؟ و همه مستثنی منه؟
    مثال شعری پیدا نکردم 🙈 خندانک
    باز هم ممنونیم برای زحمت‌های خوب شما خندانک خندانک
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۱۳:۴۰
    عرض ادب مجدد شاهزاده خانوم
    سپاسگزارم از اینکه مطالب را پیگیری می فرمایید.
    سؤال خوبی پرسیدید و پاسخش را جهت استفاده تمامی عزیزان، در قالب نقد سبزی آوردم.
    از حضور مجددتان خرسندم. خندانک
    ارسال پاسخ
    شاهزاده خانوم
    شاهزاده خانوم
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۱۳:۴۷
    بلعععع خندانک ممنونم خندانک خندانک
    مهرداد عزیزیان
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۱۵:۱۸
    درود بزرگوار
    مطلب مفیدی‌ست🌺🌺🌺
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۱۷:۱۱
    سلام و عرض ادب جناب عزیزیان بزرگوار
    حضورتان مایه مباهات است
    سپاسگزارم از حضور ارزشمندتان خندانک
    ارسال پاسخ
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۱۳:۳۸
    سلام و عرض ادب خدمت اهالی فرهیخته شعر ناب
    در ابتدا از «شاهزاده خانوم» بابت سؤالی که مطرح کردند، نیز مثال های بیشتری که درخواست نمودند تشکر میکنم.

    از آغاز مباحث آرایه های ادبی، همیشه دغدغه ام این بود که آموزش ها، فراتر از کپی های اینترنتی بوده و مطالعه آن ارزش افزوده ای را برای عزیزانم در این سایت ارزشمند ایجاد نماید.

    اما به منظور جا افتادن مطالب ذیلاً مثال های دیگری را تقدیم دوستان می کنم و با اجازه همگی تیک نقد را می زنم.

    1- پزشکان بماندند حیران درین
    مگر فیلسوفی ز یونان زمین
    مستثنی منه: پزشکان
    مستثنی: فیلسوف
    ادات استثنا: مگر

    2- نفس خروس بگرفت که نوبتی بخواند
    همه بلبلان بمردند نماند جز غرابی
    مستثنی منه: بلبلان
    مستثنی: غراب
    ادات استثنا: جز

    3- بجز عمود گران نیست روز و شب خورشش
    مستثنی منه: خورش
    مستثنی: عمود گران
    ادات استثنا: بجز

    4- سخن بگوی که بیگانه پیش ما کس نیست
    بغیر شمع، و همین ساعتش زبان ببرم.
    مستثنی منه: کس (انسان)
    مستثنی: شمع
    ادات استثنا: غیر

    5- خطر آنقَدَر می شود در زمین
    نکارد گیاهی کسی غیرِ مین(بداهه)
    مستثنی منه: گیاه
    مستثنی: مین
    ادات استثنا: غیر

    اما در خصوص جمله « همه آمدند به جز جمشید»:
    این استثنا، از نوع استثناء متصل می باشد. مستثنی منه در این جمله محذوف است. یعنی در واقع جمله به این صورت است:
    همه "اشخاص" آمدند به جز جمشید.
    که «اشخاص» مستثنی منه و محذوف است. از طرف دیگر چون مستثنی(جمشید) با مستثنی منه هم جنس است، بنابراین استثناء متصل می شود.
    شاهزاده خانوم
    شاهزاده خانوم
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۱۳:۴۶
    خندانک
    سلام مجدد معلم پرتلاش و توجه کن به سوالات شاگردانش خندانک
    چه مثال‌های خوبی زدید خندانک خندانک خندانک
    راستش سعی می‌کردم اول خودم مستثنی و مستثنی‌منه رو تشخیص بدم بعد به پاسخ شما نگاه می‌کردم خندانک
    در مورد جمشید هم سپاس خندانک
    واقعا ممنون.. خندانک حالا کاملا متوجه شدم خندانک خندانک
    سپاس برای زحمتی که کشیدید خندانک
    خداوند هزار در دنیا نصیبتان کند هزار و یک در آخرت خندانک خندانک
    ارسال پاسخ
    م فریاد(محمدرضا زارع)
    م فریاد(محمدرضا زارع)
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۱۴:۳۹
    🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
    دورد و سپاس استاد🌹
    ارسال پاسخ
    علیرضا شفیعی
    چهارشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۱ ۱۹:۰۱
    درود و عرض ادب و احترام خدمت استاد منتظر بزرگوار خندانک
    مانند همیشه بسیار عالی ، روان و آموزنده است خندانک خندانک
    قلم و شیوه انتقال شما کم نظیر است خندانک خندانک
    سلامتی و شادکامیتان را آرزومندم خندانک خندانک خندانک خندانک
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۰۶:۲۰
    سلام و عرض ادب خدمت اخلاقی مرد بزرگ شعر ناب
    نظر مبارکتان برایم انگیزه ای سرشار است که این مسیر را ادامه دهم.
    قدردان الطاف مدامتان هستم.
    سپاسگزارم از حضور ارزشمندتان خندانک
    ارسال پاسخ
    فرشید ربانی (این بشر)
    چهارشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۱ ۲۲:۵۹
    سپاس از شما بسیار آموزنده بود خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۰۶:۲۰
    سلام و عرض ادب جناب ربانی بزرگوار
    قدردان لطف نگاهتان هستم.
    سپاسگزارم از حضور ارزشمندتان خندانک
    ارسال پاسخ
    روح اله سلیمی ناحیه
    چهارشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۱ ۲۳:۵۶
    درود جناب احسانی بزرگوار
    🌹🌹🌹
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۰۶:۲۱
    سلام و عرض ادب روح الله عزیز
    سپاسگزارم از حضورت برادر خندانک
    ارسال پاسخ
    فاطمه گودرزی
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۱۰:۳۳
    درود بر شماجناب احسانی فر
    چه کار زیباو خوبی سپاس بابت آموزش خوبتون.
    خندانک خندانک خندانک خندانک
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۱۱:۴۰
    سلام و عرض ادب خانم گودرزی بزرگوار
    زیبا حضور شماست.
    سپاسگزارم از حضور ارزشمندتان خندانک
    ارسال پاسخ
    م فریاد(محمدرضا زارع)
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۱۴:۴۱
    سلام و عرض ادب استاد منتظر عزیز🌹
    ممنون بخاطر زحمتی که برای نوشتن این درسنامه ی آموزنده و مفید کشیدید🌹
    آرایه ای که کمتر به اون پرداخته شده و البته بطور معمول، غالباً نه تنها توسط اهالی شعر، که حتی در زبان محاوره ای هم مورد استفاده قرار می گیره حتی گاهی بدون آشنایی با اسم و رسم و قواعدش🌹

    و بی شک مثل بقیه ی درسنامه های قبلی شما، ضرورتش حس می شد در مجموعه درسهاتون🌹

    بعنوان همراهی و سپاس، این بداهه تقدیم شما و همشاگردیهای عزیزم در این کلاس:

    نمانده در باغ ِ دلم هیچ گُلی جز تو
    تمام، خرزهره در این باغ و فقط رُز تو🌹


    سایه تون مستدام برادر عزیزم🌹
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۱۷:۱۰
    سلام و عرض ادب استاد فریاد عزیزم
    همینطور است که فرمودید. در بسیاری از موارد، شاعر از روی ذوق در شعر خود، آرایه ای را به کار می برد بی آنکه بداند.

    البته اگر بخواهیم مبحث استثناء و انواع آن را به تفصیل بیان کنیم، مطالب بسیار زیادی قابل عرض خواهد بود.
    اما از آنجا که خارج از حوصله خواهد شد، از بیان آن پرهیز کردم.

    بابت بداهه زیبایتان که دقیقاً مرتبط با این آرایه است لذت بردم.
    جهت یادآوری به دوستان عرض کنم که در این بیت،
    مستثنی منه: گل
    مستثنی: تو(انسان)
    ادات استثنا: جز
    است.

    برادر جانم!
    حضورت همواره مایه دلگرمی است. خندانک
    سپاسگزارم از حضور ارزشمندتان خندانک
    ارسال پاسخ
    بهــاره طـــلایـی زیدی
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۱۵:۰۳
    درود و احترام جناب احسانی فر
    سپاس فراوان بابت ارسال مطالب و پست های آموزشی مفید 🙏🙏🙏🍀🍀
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۱۷:۱۰
    سلام و عرض ادب خانم طلایی بزرگوار
    قدردان مهر نگاهتان هستم
    سپاسگزارم از حضور ارزشمندتان خندانک
    ارسال پاسخ
    سارا (س.سکوت)
    پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱ ۲۲:۲۱
    درود بر شما بزرگوار استاد احسانی فر خندانک
    بسیار عالی ومفید
    استفاده بردم استاد ممنون از این همه زحمتی که می کشید
    موید باشید وتندرست خندانک خندانک
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    حسین احسانی فر(منتظر لنگرودی)
    جمعه ۲۲ مهر ۱۴۰۱ ۰۹:۰۸
    سلام و عرض ادب خانم رحیمی گرانمهر
    انجام وظیفه میکنم
    قدردان لطف نگاهتان هستم
    سپاسگزارم از حضور ارزشمندتان خندانک
    ارسال پاسخ
    محمد گلی ایوری
    جمعه ۲۲ مهر ۱۴۰۱ ۲۲:۱۵
    سلام و عرض ادب جناب احسانی فر
    سپاس از مطالب ارزشمند آموزشی شما
    پاینده باشید
    خندانک
    میم طوبی مهدوی
    جمعه ۲۲ مهر ۱۴۰۱ ۲۲:۲۰
    درود بر شما ادیب گرانقدر بسیار استفاده بردم
    برقرار باشید استاد
    محمد علی سلیمانی مقدم
    شنبه ۲۳ مهر ۱۴۰۱ ۰۶:۲۸
    درود و سپاس
    بابت کلاس درس پر بارتان
    خندانک خندانک خندانک خندانک خندانک
    خندانک خندانک خندانک
    خندانک خندانک
    خندانک
    معصومه خدابنده
    سه شنبه ۲۶ مهر ۱۴۰۱ ۱۳:۰۷
    درودهایم تقدیمتان جناب احسانی فر ارجمند
    بسیار کلاس عالی بود و ممنون از وقتی که گذاشتید و
    آموزشی به این خوبی
    قلمتان پرتوان پایدار باشید
    🌹🎋
    تنها کابران عضو میتوانند نظر دهند.



    ارسال پیام خصوصی

    نقد و آموزش

    نظرات

    مشاعره

    کاربران اشتراک دار

    محل انتشار اشعار شاعران دارای اشتراک
    کلیه ی مطالب این سایت توسط کاربران ارسال می شود و انتشار در شعرناب مبنی بر تایید و یا رد مطالب از جانب مدیریت نیست .
    استفاده از مطالب به هر نحو با رضایت صاحب اثر و ذکر منبع بلامانع می باشد . تمام حقوق مادی و معنوی برای شعرناب محفوظ است.
    0