شاید شبیه من ...

من در اتوبان ها
دنبال رد پای از دیوار چین بودم


دو نکته:

یک _ autobahn آیا بکار بردن واژگان غیرِ پارسی یا بومی و یا حتی ممزوج شده ی تازی که چون وصله ای بر پیکره ی زبان پارسی چسبیده است، صحیح است؟ آیا گریزی از آنها نیست؟
علیرغم اینکه باید تا میتوانیم بومی گزین و تعصب زبان مادری را داشته باشیم ولی همینکه در حال حاضر نمیتوانم جایگزینی برای واژه ی تعصب تازی داشته باشم به غیرت رسیدم که همان قصه بود لاجرم، اتوبان را نیز باید پذیرفت که آسیلیمه گردیده است.( همین آسیلیمه یعنی حل شدن همین حل شدن یعنی ممزوج یعنی مخلوط یعنی.... !!!! قاطی... تجمیع !!!! مدام مینویسم و شوربختانه جایگزین واژه ی پارسی در ذهنم نمی گنجد... شاید درهَم شدن ... این است که هیچ گریزی نیست که اتوبان_ گارد ریل، آیا میتوان نگه دارنده آورد؟ _ آیفون_ حتی hayulā هیولای یونانی _ یا غول که از سرزمینی که به میان‌رودان مِسوپوتامیا سومر بین النهرین مشهور است گرفته شده _ و یا گلایول به این زیبایی و طنازی باز هم فرانسویست. می خواهم بگویم که گاهی چاره ای نیست که نیست. آنها چه بخواهیم و چه نخواهیم به زبان و فرهنگ و اجتماعمان آمده اند.


دوم_

من در اتوبان ها 
دنبال ردّ پایی از دیوار چین بودم 

حتی اگر کسی نداند که دیوار چین طویل و بلند است با خواندن این سروده میفهمد که جای پایِ آن به تمامیِ اکناف رسیده است شاعر بدون آنکه تأکید نماید که آن دیوار چنین ویژگی دارد،راحت میگوید در اتوبانها هم اثرش هویداست.این قابل تحسین است


خالق در احوالات خودش است، آهسته مزمزه میکند خیلی نرم:

من در اتوبان ها 

دنبال ردّ پایی از دیوار چین بودم 

 

باران نمی بارید 

فرمان ماشین توی دستان ام 

میل شدیدی داشت 

با سر درون گارد ریلی که 

بین من و پرواز حائل بود ...

 

پرواز از روی پل حافظ 

 

وقتی همیشه اتفاقی خوب 

هرگز نمی افنیست( گیجی درون گوشی آیفون 

یعنی که دیگر چشم های ام مثل سابق نیست 

افسون گر و مرموز 

تقصیر دست ام بود 

یا ؟ 

دیوار چین قطعاً 

 

این جا کسی شاید شبیه من 

نه 

هرگز زنی زین سان هیولایی نمی زاید 

من با تلاشی پرثمر 

پروردم اش از جان 

ترکیبی از گرگ و عقاب و شیر 


______________________

دوزاری گیجی درون گوشی آیفون 
یعنی که دیگر چشم های ام مثل سابق نیست 

صفحه ی گوشی آیفون را به ذهن می آورم که تماسی گرفته میشود. قیـیییژ... ژییییین ...تماسی از آنطرف
که چون سکه ای بی ارزش و کوچک با تلألوی نور سبزش با مدورهایی پیوسته که ارتعاشش به گوشش راننده هم نمیرسد... دوزاری گیجی...قصه ی پول است؟بوی پول است؟ یا نه؟ نه انگار چشمان به رعشه و ضعفه در رسیده اند... چشمانم دیگر آن چشمانِ حاذقِ من نیست( نقوشِ تکنولوژی را شکل پول میبینم... صحنه به هم میخورد... نعشی می افتد... حافظ وِردی می خواند و بخودم میرسم... به یک آلاله یِ مغرورِ لاکردار)

آرام
آرام

گویی اتفاقی نیفتاده است... یک ثُلثِ سلیس.


بعد نگاه کنید:
ریتم عوض میشود... ریتم !!! آهنگِ بخت برگشته.

میشورانَد... با هم،متحد دست بر دست بزنیم... به سماع رویم،بچرخیم👇


جغد تنهایی که بر تاریکی دیوار  ( بصورت آواز و همخوان تکرار کنیم)

مانند خرسی 

خفته در اعماق گنگ غار

از خون تلخ واژه ها سیراب می گردد 

رگ های سرخ صورت اش هر بار 

 

- بس کن به جان مادرت سلمان 

 

لطفاً غزل های غزال ات را 

محبوبه ی اشعار 

در گنجه های کهنه مخفی کن

از بوی مست واژه های ات می شود بیدار 

این غول لاکردار 

گز می کند

کل خیابان های شهر نیمه عریان را 

در حسرت دیوار چینی که 

یک پنجره سمت تو بگشاید 

با پرده های توری گل دار 

در حسرت بادی که می افتد 

در لا به لای پرده ها وُ بعد 

سیل سلیس گیسوان تو 

بر سنگ قبر سینه ی من

می شود آوار 

 

هرگز کسی این را نمی فهمد 

 

در من هیولایی ست بی آزار 

یک شب 

برون خواهم کشید از سینه قلب اش را 

با دست هایی که 

عاشق ترین اعضای من بودند 

- این آشنایان قدیم کاغذ و خودکار - 

تا هیچ کس دیگر نیندیشد

از هُرم سوزان نفس های اش 

از دیدن لبخند منفورش 

در لحظه های سرخوش دیدار 

 

حالا برو محبوب 

حالا برو خوش باش 

خون هیولا روی دست من 

دامان تو پاک و منزه باد 

اما گلایول های زشت ات را 

از روی گور خسته اش بردار .

 

__________________

حرفی باقی نمی ماند.


* همیشه بی درود می آیم و خودخواسته میروم...قصدی نیست،مگر آرزوی سرفرازی دوستان

* نمی دانم این سروده چرا من را به سال ۸۲ برد، ظهری یا عصری کلاس داشتم سریع تاکسی گرفتم که بروم کلاس ( اهواز، دانشجویی) رویِ پل امانیه،تصادفی رخ داده بود و نعش جوانی که ملحفه ای به رویش انداخته بودند را دیدم.. مردم بنابه رسوم و عادتی که داشتند سکه هایی یا دوزاری هایی بر رویش می ریختند.


**** ببخشید، خبر درگذشت فرشته ی مهربان، معصومه خرم بخش من را به هم ریخت،مجبور شدم کوتاه بنویسم. آخرین نقد را بر شعرش نوشته بودم. نمی دانم چه بگویم

سلام... راستش گاهی برای تعدیل غرور مانا بد نیست با شاعرانی ازین دست روبرو شود تا هم التذاذی حاصل شود و هم عیار نداشته ی خود را محک بزند . اما آن هیولای گیجی که زاده ی هیچ زنی نبود و فقط ماحصل تلاش خود شاعر بوده ، در همه ی ما نیز هست . مثل همان خوکهایی که عطار در داستان شیخ صنعان معتقد بود در وجود هر انسانی ست و یا آن خاربن که مولوی میفرمود که باید در خردی اش وجین کنیم پیش از آنکه تنومند گشته و آزار خلق خدا را باعث شود . فقط مساله اینست این هیولا برخلاف دیوهای داستان امیرارسلان و شاهنامه ، هیولایی عاشق است که گلایولهای محبوب بر مزارش هم تسلیت درد درونش نیست . و اینقدر دغدغه های عاطفی دارد که یادش میرود گوشی ها دیگر آیفون هستند و لااقل بیست سی سال از انقراض دوزاری ها میگذرد ..
پس به گمانم نمیتوان آنرا در ردیف گرگهای مرحوم مشیری و خوکهای حضرت عطار دراورد . هیولای این شعر بهرحال شاعرست و شریف است و عاشق ..
اما کم و بیش شعر سلمان در اینجا هم مشخصات و پارامترهای سلمانی اش جلوه گری میکنند . رعایت وزن تا آنجا که شاعر وسواس ما را به انتخاب " توی " به جای " در " مجاب میکند که جای خالی یک هجا هم وسیلتی برای نقد بی تعارف امثال مانا نشود . و یا خطوطی که مانند ایستگاه استراحت به خواننده مجال توقف و تنفس میدهد و صورت سروده را به زیبایی هاشور میزنند . خطوطی معترضه آسا که نه حشو است و نه زایده بلکه این رج بر بافت کلی سروده خوش نشسته و گویی تحریری ست که خواننده ها میزنند تا خروج از نت را موجه تر کنند . و گوش ها را به نیوشیدن آن مقام و آن تصنیف راغبتر نمایند :

۱- بس کن جان مادرت سلمان
۲- هرگز کسی اینرا نمیفهمد


در واقع من به کشف آن شخصیت ناظر بر شاعر رسیدم که به لطایف الحیل تشرها و تذکرها و نکته ها را در شعر شاعر تعبیه میکند . اینجا ناظر و شاعر اگرچه یکنفرند اما گویی دو شخصیت حقیقی سوایند .


علاوه بر این شاخصه ( که به قلم مانا هم از سالیان دور و چه بسا به تاثیر همین لعنتی یا امثاله سرایت کرده ) شاخصه ی دیگری هم هست و آن پایان نیمه باز برخی از سطور سلمان است . که هم کلام را موجزتر کند و هم خواننده را در سرودن شعر شریک و سهیم نماید . که این جریان هم به دفترهای آشفته ی مانا سرایت کرده و باز هم اگر مشکلی دارد یقه ی ایشان گیر است من بی گناهم و جنس عاریتی ست .


سیل سلیس گیسوان تو ....( ادامه اش را همگان میسرایند . سلف سرویس ادبی ست . هرچه خودت دلت خواست بجای آن سه نقطه بگذار )

اما اگر از مانا بپرسد از ان جمله های هاشوری کدامشان در ذهنت به یادگار مانده خواهم گفت انجا که در شعر " اعوذ برب فلق " شمشیر از رو میکشد و کارزار را از همآوردطلبی اش روی سر میگذارد یکنفر درون شاعر نهیب میزند :

" کاش محبوب مرا آرامتر کند "

حالا آن محبوب اگر هنوز لبهایش حسن یوسف را بی اعتبار میکند بفرماید و با بوسه ای این هیولای خفته در شعر را هم آرام کند . که گرگ و شیر و عقاب و خرس و جغد را مونتاژ کرده به جنگ نمیدانم کی فرستادند ؟؟ ما حریفش نمیشویم شما لطفا اینبار هم محبوبگی کرده و به تسکین " دردی که در سینه اش نمیگنجد " اقدام کن . که برای مرگ این هیولا کسی نه یقه ی گارد ریل پل حافظ را میگیرد و نه گریبان دیوار چین را ...





مانا .. کاشان ... بیستم اسفند روز تولد مجید دوستم