مشق کودک

در قسمت اول شاعر به تصویر پردازی می پردازد.واژه دعا و استجابت آن باعث می شود که موضوعیت ابتدایی شعر،مرا به خود معطوف کند.فارغ از نام شعر،من دوست دارم خود به تنه اصلی شعر راه پیدا کنم.هوای تاریک،دو گروه از افراد را درگیر خود می کند.کسانی که اهل عبادت و مسجدند.کسانی که پرسه زنان،خیابانهای شهر را یا به قول پناهی که تصویری زیبا برای این گروه ها دارد :گز می کنم خیابانهای چشم بسته از بر را،میان مردمی که حدودا می خندند.وحدودا می گریند،گز می کنند پرسه زنان.آن چشم بسته و این هوای تاریک،تقارن زیبایی را ایجاد کرده است.احساس هیجان مشق کودک،یک احساسی بود که همه ی ما تجربه اش کرده ایم.از قدیم تا کنون به نظر می رسد که این هیجان وجود داشته و دارد.طعم این هیجان و تناسب آن با بند ابتدایی شعر،به نظر می رسد که از داغ بودن موضوعی کشف نشده است.بد سلیقگی روی پیشانی،و هماهنگ نبودن آن با کردار و رفتار آدمی،یک تنفر را در ذهن مخاطب ایجاد می کند و اولین سوالش اینست که مگر زنان عابد نیستند؟که بد سلیقگی در پیشانی آنها نیست؟
یک عبادت ،که رسالت آدمی است،اگر به جا و درست انجام شود شادی ،ارمغان آنست نه غم،البته پیش شرطش آنست که به آن ایمان داشت.
چه زیباست که استفاده از هر چیز،برای تصویری درست،به منبع آن چیز ااره داشت.شاعر به درستی از تمثیل اغراق کودک،استفاده نموده است خاصه اینکه ارتباط مشق و اغراق زیبایی دیگری را به شاکله اثر بخشیده است.حال بگذریم از اینکه قهرمان شاعر،نتوانسته به رسالت خود درست عمل کند و شاعر با واژه گاهی برای درست عمل نکردنش،برای مخاطب نشانه ای بجا گذاشته است.بعدتر اینکه با جادوگر.
به نظر می رسد هرچه به پایان می رسد بیشتر شعر بازتر می شود که در ذهن قهرمان پیشانیِ پینه بسته اش،خدای معبودش شاید اندام دختریست در باطن و
خدایِ معبود در ظاهر.

این تمثیل مولوی که برای فرار مومن و بی صبری او در بلا است را خالی از لطف نیست با هم بخوانیم

بنگر اندر نخودی در دیگ چون/می‌جهد بالا چو شد ز آتش زبون
هر زمان نخود بر آید وقت جوش/بر سر دیگ و برآرد صد خروش
که چرا آتش به من در می‌زنی/چون خریدی چون نگونم می‌کنی
می‌زند کفلیز کدبانو که نی/خوش بجوش و بر مجه ز آتش‌کنی
زان نجوشانم که مکروه منی/بلک تا گیری تو ذوق و چاشنی
تا غذی گردی بیامیزی بجان/بهرخواری نیستت این امتحان
آب می‌خوردی به بستان سبز و تر/بهراین آتش بدست آن آب خور
رحمتش سابق بدست از قهر زان/تا ز رحمت گردد اهل امتحان
رحمتش بر قهر از آن سابق شدست/تا که سرمایهٔ وجود آید بدست
زانک بی‌لذت نروید لحم و پوست/چون نروید چه گدازد عشق دوست
زان تقاضا گر بیاید قهرها/تا کنی ایثار آن سرمایه را
باز لطف آید برای عذر او/که بکردی غسل و بر جستی ز جو
گوید ای نخود چریدی در بهار/رنج مهمان تو شد نیکوش دار
تا که مهمان باز گردد شکر ساز/پیش شه گوید ز ایثار تو باز
تا به جای نعمتت منعم رسد/جمله نعمتها برد بر تو حسد
من خلیلم تو پسر پیش بچک/سر بنه انی ارانی اذبحک
سر به پیش قهر نه دل بر قرار/تا ببرم حلقت اسمعیل‌وار
سر ببرم لیک این سر آن سریست/کز بریده گشتن و مردن بریست
لیک مقصود ازل تسلیم تست/ای مسلمان بایدت تسلیم جست
ای نخود می‌جوش اندر ابتلا/تا نه هستی و نه خود ماند ترا
اندر آن بستان اگر خندیده‌ای/تو گل بستان جان و دیده‌ای
گر جدا از باغ آب و گل شدی/لقمه گشتی اندر احیا آمدی
شو غذی و قوت و اندیشه‌ها/شیر بودی شیر شو در بیشه‌ها
از صفاتش رسته‌ای والله نخست/در صفاتش باز رو چالاک و چست
ز ابر و خورشید و ز گردون آمدی/پس شدی اوصاف و گردون بر شدی
آمدی در صورت باران و تاب/می‌روی اندر صفات مستطاب
جزو شید و ابر و انجمها بدی/نفس و فعل و قول و فکرتها شدی
هستی حیوان شد از مرگ نبات/راست آمد اقتلونی یا ثقات
چون چنین بردیست ما را بعد مات/راست آمد ان فی قتلی حیات
فعل و قول و صدق شد قوت ملک/تا بدین معراج شد سوی فلک
آنچنان کان طعمه شد قوت بشر/از جمادی بر شد و شد جانور
این سخن را ترجمهٔ پهناوری/گفته آید در مقام دیگری
کاروان دایم ز گردون می‌رسد/تا تجارت می‌کند وا می‌رود
پس برو شیرین و خوش با اختیار/نه بتلخی و کراهت دزدوار
زان حدیث تلخ می‌گویم ترا/تا ز تلخیها فرو شویم ترا
ز آب سرد انگور افسرده رهد/سردی و افسردگی بیرون نهد
تو ز تلخی چونک دل پر خون شوی/پس ز تلخیها همه بیرون روی



با سپاسمندی