پست های وبلاگ

 

باسلام وقبولی طاعات

دوستان  خوبم طبق قرارمون مجلس نور 9 برگزارمیکنیم

 

 

معنی ایات

 

به نام خداوند رحمتگر مهربان

سوگند به آسمان آكنده ز برج«1»    

و به روز موعود«2»   

و به گواه و مورد گواهى«3» 

مرگ بر آدم‏سوزان خندق«4» 

همان آتش مايه‏دار [و انبوه]«5»      

آنگاه كه آنان بالاى آن [خندق به تماشا] نشسته بودند«6»  

و خود بر آنچه بر [سر] مؤمنان مى‏آوردند گواه بودند«7»              

و بر آنان عيبى نگرفته بودند جز اينكه به خداى ارجمند ستوده ايمان آورده بودند«8»  

همان [خدايى] كه فرمانروايى آسمانها و زمين از آن اوست و خدا[ست كه] بر هر چيزى گواه است«9»      

كسانى كه مردان و زنان مؤمن را آزار كرده و بعد توبه نكرده‏اند ايشان راست عذاب جهنم و ايشان راست عذاب سوزان«10»

كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏اند براى آنان باغهايى است كه از زير [درختان] آن جويها روان است اين است [همان] رستگارى بزرگ«11»   

آرى عقاب پروردگارت سخت‏سنگين است«12»       

هم اوست كه [آفرينش را] آغاز مى‏كند و بازمى‏گرداند«13»  

و اوست آن آمرزنده دوستدار [مؤمنان]«14»

صاحب ارجمند عرش«15»    

هر چه را بخواهد انجام مى‏دهد«16»

آيا حديث [آن] سپاهيان«17»

فرعون و ثمود بر تو آمد«18» 

[نه] بلكه آنان كه كافر شده‏اند در تكذيب‏اند«19»

با آنكه خدا از هر سو بر ايشان محيط است«20»

آرى آن قرآنى ارجمند است«21»     

كه در لوحى محفوظ است«22»

 

تفسیرایات

@و السماء ذات البروج

در آيه مورد بحث سوگند به آسمانى ياد شده كه به وسيله برجها محفوظ مى شود، و مناسبت اين سوگند با قصه اى كه به زودى بدان اشاره مى كند، و با وعده و وعيدى كه مى دهد بر كسى پوشيده نماند، و ما به زودى به اين مناسبت اشاره مى كنيم.

 

@ و اليوم الموعود

اين جمله عطف است بر كلمه (السماء)، يعنى سوگند به آسمان داراى برجها، و (سوگند به روز موعود) كه منظور از آن روز قيامتى است كه خداى تعالى وعده داده در آن روز ميان بندگانش داورى كند.

 

@و شاهد و مشهود

مقصود از (شاهد) در (و شاهد و مشهود) رسول اللّه (صلى الله عليه و آله) و مراد از (مشهود) شكنجه هاى كفّار به مؤمنين و ثواب و كيفر اخروى هر كدام است

 

@قتل اصحاب الاخدود

در اين آيه به داستان اخدود اشاره مى كند تا زمينه را براى آيات بعدى كه مى فرمايد: (ان الذين فتنوا...) فراهم سازد، و به هيچ وجه جواب قسم نيست.

و كلمه (اخدود) به معناى شكاف بزرگ زمين است، و (اصحاب اخدود) جباران ستمگرى بودند كه زمين را مى شكافتند و آن را پر از آتش نموده، مؤمنين را به جرم اينكه ايمان دارند در آن مى انداختند، و تا آخرين نفرشان را مى سوزاندند.

پس جمله (قتل...) نفرين بر آنان است، نه اينكه خواسته باشد خبر دهد، و منظور از (قتل )، لعنت و طرد از درگاه خداى تعالى است ).

 

@النار ذات الوقود

كلمه (النار) بدل است از كلمه (اخدود)، در نتيجه معنا چنين مى شود (قتل اصحاب النار)، و كلمه (وقود) به معناى آتش ‍ گيرانه است، حال چه كبريت باشد و چه هيزم و چه چيز ديگر، و اگر نار را به وصف (وقود) توصيف كرد براى اشاره به عظمت امر آن آتش و شدت اشتعال و افروختگى آن بود.

 

@اذ هم عليها قعود

يعنى در حالى كه خود ستمكاران لب آتش و پيرامون آن نشسته بودند تا سوخته شدن مؤمنين را نظاره كنند.

 

@و هم على ما يفعلون بالمؤمنين شهود

يعنى حاضر بودند و عمل سوزاندن و سوخته شدن مؤمنين را مشاهده مى كردند.

 

@!و ما نقموا منهم الا ان يومنوا بالله

كلمه (نقم ) - به فتحه نون و قاف - به معناى كراهت شديد است، مى فرمايد نفرتشان از مؤمنين فقط براى اين بود كه به خدا ايمان داشتند، و به خاطر همين داشتن ايمان، ايشان را سوزاندند.

 

@العزيز الحميد الذى له ملك السموات و الارض و اللّه على كل شى ء شهيد

اوصافى كه در اين آيه براى اسم جلاله - اللّه - آورده به حجت و دليل حقانيت مؤمنين و مظلوميت آنان، و بر باطل بودن جباران كه بر خدا جرات نموده، دست به چنان جناياتى زدند، اشاره دارد و مى فهماند كه به زودى خداى تعالى به آنان جزاى خير، و به اينان عذاب دوزخ مى چشاند.

براى اينكه خداى تعالى اللّه عزيز حميد است، غالبى است شكست ناپذير على الاطلاق، و در آنچه مى كند جميل است على الاطلاق، پس او به تنهايى همه جلالها و جمالها را دارد، و در برابر چنين خدايى بايد خاضع شد، و نبايد متعرض خشم او گرديد، و چون ملك آسمانها و زمين از آن او است، پس او مليك على الاطلاق است، و امر و حكم، مخصوص او است، بنابر اين او رب العالمين است، در نتيجه واجب است كه او معبود گرفته شود، و برايش شريك اتخاذ نشود، و از اين بيان نتيجه مى گيريم كه پس ‍ مؤمنين بر حق و كفار در ضلالتند.

 

@ان الذين فتنوا المؤمنين و المومنات ثم لم يتوبوا فلهم عذاب جهنم و لهم عذاب الحريق

اگر كسى بپرسد چرا در اين آيه بين عذاب جهنم و عذاب حريق جدايى انداخت و فرمود: پس براى ايشان است عذاب جهنم، و براى ايشان است عذاب حريق، با اينكه اين دو عذاب يكى است ؟ در جواب گفته مى شود: مراد از اين دو جمله اين است كه : اين طايفه غير از عذاب حريق و آتش گرفتن، عذابهاى ديگرى در جهنم از قبيل زقوم و غسلين و مقامع دارند.

 

@ان الذين امنوا و عملوا الصالحات لهم جنات تجرى من تحتها الانهار ذلك الفوز الكبير

اين آيه وعده جميلى است به مؤمنين كه مايه دلگرمى آنان است، همچنان كه آيه قبلى وعيد و تهديدى بود به كفارى كه مؤمنين را شكنجه مى دادند.

                                                        

@ان بطش ربك لشديد

(بطش ربك ) براى دلگرمى به تأييد و نصرت پروردگارش بود، و اشاره بود به اينكه جباران اين امت نيز سهمى از تهديد و وعيد قبلى دارند.

 

@انه هو يبدى ء و يعيد

توضيح تعليل شديد بودن بطش پروردگار به اينكه او مبدء و معيد است

 

و به هر حال آيه شريفه شدت بطش خداى تعالى را تعليل مى كند، به اين بيان كه خداى تعالى مبدء و پديد آورنده است، و معلوم است كه هر چه را بخواهد ايجاد مى كند، بدون اينكه از چيزى و يا كسى غير از خودش كمك بگيرد، و او است كه هر چيزى را به عين آن وضعى كه قبل از فوت داشت بر مى گرداند، پس خداى تعالى از هيچ امرى كه اراده اش را كرده باشد جلوگير ندارد، و هيچ چيزى كه فوت شده و از بين رفته براى او فوت شده نيست، و وقتى مطلب بدين قرار باشد، پس او قادر است بر اينكه بر بنده اى كه از حد خود تجاوز كرده عذابى را تحميل كند كه خارج از حد و طاقت او باشد، و نيز مى تواند او را همچنان زنده نگه دارد تا عذاب را بچشد، همچنان كه فرمود: (والذين كفروا لهم نار جهنم لا يقضى عليهم فيموتوا و لا يخفف عنهم من عذابها).

 

و او قادر است بر اينكه آنچه به سبب عذاب، فاسد شده به حالت اولش برگرداند، تا مجرم همچنان عذاب را بچشد، بدون اينكه لحظه اى در بين دو عذاب استراحت داشته باشد، همچنان كه فرمود: (ان الذين كفروا باياتنا سوف نصليهم نارا كلما نضجت جلودهم بدلناهم جلودا غيرها ليذوقوا العذاب )، با اين بيان چند نكته روشن مى گردد:

 

اول اينكه : سياق آيه مى فهماند كه جمله (انه هو...) در مقام افاده قصر است، يعنى مى خواهد بفهماند ايجاد بدون ابزار و مصالح موجودات، و نيز اعاده آنها تنها و تنها كار خداى سبحان است، چون در صنع و ايجاد، هيچ كس ديگرى دخالت ندارد.

 

دوم اينكه : حدود هر چيزى به دست خداى تعالى است، اگر بخواهد محدود نمى كند، و اگر بخواهد حد چيزى را به حدى ديگر مبدل مى سازد، پس اوست كه عذابها و شكنجه هاى دنيا را به مرگ محدود كرده، و او مى تواند در آخرت اين حد را بردارد، و معذب، در دوزخ الى الابد شكنجه ببيند، و هر چه آرزوى مرگ كند بدان نرسد.

 

سوم اينكه : مراد از شدت بطش (با در نظر گرفتن اينكه گفتيم بطش عبارت است از گرفتن به شدت )، اين است كه هيچ كس ‍ نمى تواند بطش او را جلوگيرى كند، و كسى نيست كه حكم او را رد نمايد، - حال هر حكمى كه رانده باشد - مگر آنكه حكم ديگرى از او، جلو حكم اولش را بگيرد.

 

@و هو الغفور الودود

يعنى او كثير المغفره و كثير الموده است، و اين دو صفت ناظر به وعده اى است كه قبلا به مؤمنين داده بود، همچنان كه صفت شديد البطش ناظر به وعيدى بود كه به كفار داده بود.

 

@ذو العرش المجيد فعال لما يريد

منظور از كلمه (عرش ) كه در لغت به معناى تخت سلطنت است ، مقام مالكيت خداى تعالى، و كنايه است از اينكه او هر تصرفى كه بخواهد مى تواند در مملكتش كه سراپاى عالم است بكند،

و هر حكمى را كه بخواهد به هر نحوى كه بخواهد براند. و كلمه (مجيد) صفت مشبهه از مجد است، كه به معناى عظمت معنوى است، و همان كمال ذات و صفات خدا است و معناى اينكه فرمود: (فعال لما يريد) اين است كه او هر چه بخواهد مى كند، و چيزى نيست كه او را از آنچه اراده كرده منصرف سازد، نه از داخل ذات خود، كه مثلا دچار كسالت و خستگى شود، و يا اراده اش ‍ مبدل به اراده اى ديگر شود، و يا به هر جهت ديگر از اراده اش صرفنظر كند، و نه از خارج، مثل اينكه كسى جلو او را از انفاذ اراده اش ‍ بگيرد، پس او مى تواند به كسانى كه مؤمنين را شكنجه مى دهند وعده آتش دوزخ بدهد، و به كسانى كه ايمان آورده و عمل صالح مى كنند وعده بهشت بدهد، براى اينكه او هم ذو العرش است و هم مجيد، و او خلف وعده نمى كند، چون (فعال لما يريد) است.

 

@هل اتيك حديث الجنود فرعون و ثمود

اين استفهام مى خواهد مطالب گذشته را مسلم كند، و براى شدت بطش خداى تعالى نمونه هايى ارائه دهد و بفهماند چطور (مالك ) و (مجيد) و (فعال لما يريد) است، و اين در عين حال، دلگرمى براى رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) و مايه مسرت نفس شريف آن جناب نيز هست، و معناى دو آيه روشن است.

 

@بل الذين كفروا فى تكذيب

نبايد از آنان اميد داشت كه با شنيدن اين مواعظ و حجت ها ايمان بياورند، براى اينكه آنهايى كه كفر مى ورزند و همچنان بر تكذيب خود پافشارى مى كنند، آنها از موعظه و استدلال منتفع نمى گردند.

از اينجا روشن مى شود كه مراد از ظرف قرار دادن تكذيب و گفتن اينكه كفار در ظرف تكذيب قرار دارند، همان اصرار ورزيدن آنان بر تكذيب است.

 

@و اللّه من ورائهم محيط

(وراى هر چيزى ) جهات خارجى آن است، جهاتى كه از آن خارج و به آن محيط است. مى فرمايد: خدا از خارج محيط به آنان و ناظر اعمالشان است، و اين اشاره است به اينكه كفار نمى توانند با كفر خود خدا را عاجز سازند، چون او محيط به ايشان و از هر جهت قادر بر ايشان است، اين جمله نيز تسليت خاطر خطير رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) است.

 

فضیلت ایات

@در فضیلت این سوره از رسول خدا صلی الله علیه و آله  وسلم روایت شده است: هر کس سوره بروج را قرائت کند ده برابر روزهای جمعه و روزهای عرفه ای که او درک کرده است به او پاداش داده می شود.

 

@امام صادق علیه السلام نیز در این باره فرمودند: هر کس سوره بروج را در نمازهای واجب خود بخواند در محشر و موقف هایی که در پیش خواهد داشت همراه با پیامبران و رسولان و صالحان خواهد بود زیرا سوره بروج سوره پیامبران است.

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بر قرائت این سوره در نمازهای مختلف روزانه سفارش می فرمودند.

 

 

 

آثار و برکات سوره :

 

1) برطرف کننده ترس و سختی از انسان

از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم نقل شده است: قرائت سوره بروج انسان را از ترساننده ها و سختی ها نجات می بخشد

 

2) به راحتی کودک را از شیر جدا کنید

امام صادق علیه السلام در این باره فرمودند: اگر بخواهند کودکی را از شیر جدا کنند و شیر را از او بگیرند این سوره را بر او بخوانند. این دو ره برای او آسان خواهد شد و هر کس هنگام خواب این سوره را بخواند تا صبح در امان خدا خواهد بود.

 

3) برای رفع مسمومیت

امام صادق علیه السلام فرمودند: هر کس سوره بروج را بر آب بخواند و به کسی که سم خورده است بنوشاند سم به او آسیبی نمی رساند

 

التماس دعا