مثنوی هفتگی

مثنوی هفتگی

حکایت بزغاله ای که بند او از میخ توسط شیطان باز شد و فتنه ای که بپا شد و تاویلی که بر آن رفته است 

یک حکایت بشنو از مکر بلیس
ای مرا همدم مرا هر دم جلیس
مکر شیطان حیلۀ نفس تو است
تا که آرد جانت از بالا به پست
نبود ابلیسی به تو نزدیک تر
همچو نفس سرکش هفتاد سر
اژدهای نفس تو هفتاد رنگ
می شود تا آردت آخر به چنگ
اژدهای نفس تو هفتاد بار
می شود هر روز بهر تو بکار
اژدهای نفس تو هفتاد سال
در کمین جان تو همچون شغال
مکر شیطان را نباشد آخری
تا بیابد بر تو سلطه، برتری
این سخن را نیست پایان پس بگو
قصه ای از مکر ابلیس عدو
میگذشت از خانه ای شیطان و دید
یک بُزی بسته به میخی از حدید
با لگد زد میخ را کندش ز جا
بُز از آن میخ و طنابش شد رها
چون نگه کرد و رهایی دید بُز
جفتکی زد هم زجا بجهید بُز
جست و خیزی می نمود از چپ و راست
بلبشویی اندر آن خانه بخاست
ناگهان یک بُز بدیدی مثل خود
در مقابل سوی او حمله بشد
لیکن آنجا بود آیینۀ بزرگ
کاندر آن عکس خودش دیدی سترگ
در زمان آیینه بشگست و بریخت
بُز از آنجا زود برگشت و گریخت
خادم آن خانه شد دنبال او
تا ادب بنماید آن را سو به سو
کودکی اندر نَنویش خفته بود
بُز از آن جستی زد و جان در ربود
خادمک چون می دوید او را زپشت
پای بر کودک نهاد او را بکُشت
مادر کودک بیامد نعره زن
ای امان و ای فغان ای مرد و زن
دسته یانه در کنار خانه بود
دست برد و دسته یانه در ربود
زد به فرق کلۀ آن خادم او
کله خادم شکستی چون سبو
در دم افتاد و بمرد آن خادمک
فتنه ها آمد در آنجا یک به یک
اندر آنجا هلهلۀ غوغا بخاست
شحنه آمد شرح آنجا را بخواست
بعد از آن زن را ببرد او بر قضا
شرح حالش را بگفتی از قضا
گفت قاضی در زمان بی چند و چون
لعنت حق باد بر ابلیس دون
کین همه از شر او گشته به پا
شر او را کم نما تو ای خدا
در زمان ابلیس ظاهر گشت و گفت
پشت من هرگز مگو تو حرف مفت
من فقط میخی در آوردم زجای
غیر آن بر گو چه آوردم به جای
لا تَلُومُونِي وَلُومُوا نفسَكُم*
گفت شیطان و سپس گردید گم
فکر زائد همچو شیطان لعین
می کند بر جان آرامت کمین
میخ آرامش کشد از جای خود
وای فکری که ورا دنبال شد
قصه ای دیگر بگفتم زان خبیث
خود نما تاویلها از این حدیث
قصه رفت و روز ما گردید شام
گشت اینجا صحبت بنده تمام

*وَقَالَ الشَّيْطَانُ لَمَّا قُضِيَ الْأَمْرُ‌ إِنَّ اللَّـهَ وَعَدَكُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَوَعَدتُّكُمْ فَأَخْلَفْتُكُمْ ۖ وَمَا كَانَ لِيَ عَلَيْكُم مِّن سُلْطَانٍ إِلَّا أَن دَعَوْتُكُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لِي ۖ فَلَا تَلُومُونِي وَلُومُوا أَنفُسَكُم ۖ مَّا أَنَا بِمُصْرِ‌خِكُمْ وَمَا أَنتُم بِمُصْرِ‌خِيَّ ۖ إِنِّي كَفَرْ‌تُ بِمَا أَشْرَ‌كْتُمُونِ مِن قَبْلُ ۗ إِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿٢٢﴾ سورة ابراهيم

و شیطان، هنگامی که کار تمام می‌شود، می‌گوید: «خداوند به شما وعده حق داد؛ و من به شما وعده (باطل) دادم، و تخلّف کردم! من بر شما تسلّطی نداشتم، جز اینکه دعوتتان کردم و شما دعوت مرا پذیرفتید! بنابر این، مرا سرزنش نکنید؛ خود را سرزنش کنید! نه من فریادرس شما هستم، و نه شما فریادرس من! من نسبت به شرک شما درباره خود، که از قبل داشتید، (و اطاعت مرا همردیف اطاعت خدا قرار دادید) بیزار و کافرم!» مسلّماً ستمکاران عذاب دردناکی دارند! (۲۲)