احادیثی گهربار از امام محمدتقی علیه السلام

شهادت امام جواد تسلیت باد
محمد بن علی بن موسی مشهور به امام جواد و امام محمدِ تقی (۱۹۵-۲۲۰ق) امام نهم شیعیان اثناعشری است. کنیه او ابوجعفر ثانی است. او ۱۷ سال امامت کرد و در ۲۵ سالگی به شهادت رسید. در میان امامان شیعه، وی جوان‌ترین امام در هنگام شهادت بوده است.
*****
الإمام الجواد عليه السلام :اِتَّئِد تُصِب أو تَكَد . امام جواد عليه السلام : درنگ كن تا به حقيقت برسى ، يا به آن نزديك شوى
*****
الإمام الجواد عليه السلام :الشَّريفُ كُلُّ الشَّريفِ مَن شَرَفُهُ عِلمُهُ . امام جواد عليه السلام : شريف به تمام معنا كسى است كه دانشش مايه شرف او گردد
*****
الإمامُ الجوادُ عليه السلام :مَن أمَّلَ فاجِرا كانَ أدنى عُقُوبَتِهِ الحِرمانُ . امام جواد عليه السلام : هر كه به نابكار اميد بندد ، كمترين سزايش ناكام شدن است
*****
الإمامُ الجوادُ عليه السلام :أفضَلُ العِبادَةِ الإخلاصُ . امام جواد عليه السلام : برترين عبادت، اخلاص است
*****
الإمامُ الجوادُ عليه السلام :كَفى بالمَرءِ خِيانَةً أنْ يكونَ أمينا للخَوَنَةِ . امام جواد عليه السلام : در خيانت كارى مرد همين بس كه امانتدار خيانتكاران باشد
*****
الإمام الجواد عليه‏السلام : مَنِ انقادَ إلَى الطُمَأنينَةِ قَبلَ الخُبرَةِ فَقَد عَرَّضَ نَفسَهُ لِلهَلَكَةِ ، ولِلعاقِبَةِ المُتعِبَةِ . امام جواد عليه‏السلام : هركه پيش از آزمودنِ [كسى] تسليم اطمينان شود ، خود را در معرض هلاكت و عاقبت رنج آلود ، قرار داده است
*****
الإمام الجواد عليه‏السلام : إيّاكَ و مُصاحَبَةَ الشِّرّيرِ ؛ فَإِنَّهُ كَالسَّيفِ المَسلولِ ؛ يَحسُنُ مَنظَرُهُ ، ويقَبُحُ أثَرُهُ . امام جواد عليه‏السلام : از مصاحبت با شخص شرير بپرهيز ، كه چون شمشيرِ برهنه است ؛ منظره‏اش نيكو و اثر (زخم) آن زشت است
*****
الإمامُ الجوادُ عليه السلام :ثلاثُ خِصالٍ تُجْتَلَبُ بهِنَّ المَحبَّةُ : الإنْصافُ في المُعاشَرَةِ ، و المُواساةُ في الشِّدّةِ، و الانْطِواعُ و الرُّجوعُ إلى قَلبٍ سَليمٍ . امام جواد عليه السلام : سه خصلت است كه به وسيله آنها جلب محبت مى شود: رعايت انصاف در معاشرت با ديگران، هميارى ديگران در سختى، و برخوردارى از قلبى سليم و مهربان
*****
الإمامُ الجوادُ عليه السلام :مَن لَم يَعْرِفِ المَوارِدَ أعْيَتْهُ المَصادِرُ . امام جواد عليه السلام : هر كس نداند كارى را از كجا آغاز كند، از به سرانجام رساندن آن درماند
*****
امام جواد عليه السلام : القَصدُ إلَى اللّه ِ تعالي بِالقُلُوبِ ، أبلَغُ مِن إِتعابِ الجَوارِحِ بِالأعمالِ ؛ امام جواد عليه السلام :به دل آهنگ خدا داشتن برتر است تا خسته كردن جوارح به عبادت *****
امام جواد عليه السلام : غِنَى المُؤمِنِ غِناهُ عَنِ النّاسِ ؛ امام جواد عليه السلام :توان گرى مؤمن در بى نيازى از مردم است *****
امام جواد عليه السلام : قَد عاداكَ مَن سَتَرَعَنكَ الرُّشدَ اتِّباعا لِما تَهواهُ ؛ امام جواد عليه السلام :آن كه براى پيروى از هوس تو ، راه پيشرفت را از تو پنهان كند ، با تو دشمنى كرده است ***** امام جواد عليه السلام : الأيامُ تَهتِكُ لَكَ الأمرَ عَنِ الأسرارِ الكامِنَةِ ؛ امام جواد عليه السلام :روزگار رازهاى نهان را بر تو آشكار مى كند
*****
امام جواد عليه السلام : إعلَم أنَّكَ لَن تَخلُوَ مِن عَينِ اللّه ِ فَانظُر كَيفَ تَكُونُ امام جواد عليه السلام :بدان كه از ديد خداوند پنهان نيستى ، پس بنگر چگونه اى
*****
امام جواد عليه السلام : مَنِ انقَطَعَ إلى غَيرِ اللّه ِ وَ كَلَهُ اللّه ُ إلَيهِ ؛ امام جواد عليه السلام :آن كه به غير خداوند روى آورد ، خداوند به همو واگذارش كند
*****
امام جواد عليه السلام : لاتَكُن وَلِيّا لِلّهِ فِي العَلانِيَةِ ، عَدُوّا لَهُ فِي السِّرِّ ؛ امام جواد عليه السلام :در ظاهر ، دوست خدا و در باطن ، دشمن خدا مباش
*****
امام جواد عليه السلام : مَن هَجَرَ المُداراةَ قارَبَهُ المَكرُوهُ ؛ امام جواد عليه السلام :آن كه سازش و مدارا را ترك كند ، ناگوارى به او روى آورد
*****
امام جواد عليه السلام : اَلْمُؤمِنُ يَحْتاجُ إلى ثَلاثِ خِصالٍ: تَوْفيقٍ مِنَ اللّه ِ وَواعِظٍ مِنْ نَفْسِهِوَقَبُولٍ مِمَّنْ يَنْصَحُهُ؛ مؤمن نيازمند سه چيز است: توفيقى از پروردگار، پند دهنده اى از درون خويش وپذيرش از نصيحت كنندگان
*****
طُولُ التَّسويفِ حَيَرةٌ؛ امروز و فردا كردنِ بسيار ، سرگردانى است
*****
إظهارُ الشَّيءِ قَبلَ أن يُستَحكَمَ مَفسَدَةٌ لَهُ؛ علنى كردن چيزى ، پيش از آن كه استوار شود ، مايه تباهى آن است
*****
الإمامُ الجوادُ عليه السلام : الفَضائلُ أربَعةُ أجناسٍ :أحَدُها : الحِكمَةُ ، وقِوامُها في الفِكرَةِ ، والثاني : العِفَّةُ ، وقِوامُها في الشَّهوَةِ ، والثالثُ : القُوَّةُ ، وقِوامُها في الغَضَبِ ، والرابِعُ : العَدلُ ، وقِوامُهُ في اعتِدالِ قُوَى النفسِ . امام جواد عليه السلام : فضيلتها چهار گونه اند: اول، حكمت كه جانمايه آن انديشه است. دوم، عفّت كه جانمايه اش شهوت است. سوم، قدرت كه جانمايه اش خشم است. چهارم، عدل كه قوام آن در اعتدال قواى نفسانى است
*****
وَ قالَ الْجَوادُ عليه السلام: اَلْمُؤمِنُ يَحْتاجُ اِلى تَوْفيقٍ مِنَ اللّه ِ وَواعِظٍ مِنْ نَفْسِهِ وَقَبُولٍ مِمَّنْ يَنْصَحُهُ. امام محمد تقى عليه السلام فرمود: مـؤمن به سه چـيز مـحتاج است: ۱ ـ توفيق الهى، كه كارها را بخوبى به پيش ببرد. ۲ ـ واعظ درونى كه هرلحظه او را پند و انذار دهد. ۳ ـ پذيرش نصحيت كسى كه او را پند مى دهد
*****
وَ قالَ الْجَوادُ عليه السلام: ثَـلاثٌ يَبْلُغْنَ بِالْعَبْدِ رِضْوانَ اللّه ِ تَعالى: كِثْـرَةُ الاْءسْتِغفـارِ وَلِينُ الْجانِبِ وَكَثْرةُ الصَّدَقَةِ. وَثَـلاثٌ مَنْ كُنَّ فيهِ لَمْ يَنْـدَمْ: تَرْكُ الْعَجَلةِ وَالمْشَوَرَةِ وَالتَّوَكُّلِ عَلىَ اللّه ِ عِنْدَ الْعَزْمِ. امام جواد عليه السلام فرمود: سه چيز است كه اگر در كسى باشد سبب خوشنودى خداست: * زياد استغفار كردن * و همنشينى خوب * زياد صدقه دادن و سه چيز است كه هركس دارا باشد پشيمان نمى شود : * پرهيز از عجله و شتاب * مشورت در كارها * توكل بر خدا وقتى تصميم به انجام كارى گرفت
*****
وَ قالَ الْجَوادُ عليه السلام: لاتُـعاجِلُوا الْأمْرَ قَبْلَ بُـلُوغِهِ فَتَـنْدَمُوا وَلايَطُولَنَّ عَلَيْكُمُ الْأمَدُ فَتَقْسُو قُلُوبُكمْ وَارْحَـمُوا ضُـعَفـاءَكُـمْ وَاطْلُبُوا مِنَ اللّه ِ الرَّحْمَةَ بِالرَّحْمَةِ فيهمْ. امام جواد عليه السلام فرمود: در هيچ كارى قبل از آنكه وقتش برسد عجله نكنيد كه پشيمان خواهيد شد و زمان انجام آن طولانى نشود كه سنگدل خواهيد شد و به ضعيفان رحم كنيد، و با اين كار رحمت خدا را به دست آوريد (يعنى اگر به افراد ناتوان رحم كرديد، خـداوند به شـما رحـم خواهـد كرد)
*****
وَ قالَ الْجَوادُ عليه السلام: مَنْ شَهِدَ أمْرا فَكَرِهَهُ كانَ كَمَنْ غابَ عَنْهُ ومَنْ غابَ عَنْ اَمرٍ فَرَضِيَهُ كانَ كَمَنْ شَهِدَهُ. امام محمد تقى عليه السلام فرمود: هركس در كارى شركت داشته باشد ولى از آن كار ناراضى باشد مثل كسى است كه در آن كار دست ندارد، و آن كه غايب باشد و راضى، مانند كسى كه در آن كار شريك است
*****
وَ قالَ الْجَوادُ عليه السلام: راكِبُ الشَّهَواتِ لاتُسْتَقالُ لَهُ عَثْرَةٌ. امام جواد عليه السلام فرمود: كسى كه بر مركب شهوت سوار است، هيچ لغزشى، از او بخـشوده نمى شود
*****
وَ كَتَبَ ابُوجَعفَر الثانى عليه السلام اِلى بَعضِ أوليائِهِ: اَمّا هذِهِ الدُّنيا فَإنّا فيها مُغْتَرِقُونَ وَلكِنْ مَنْ كانَ هَواهُ هَوى صاحِبِهِ ودانَ بِدينِهِ فَهُوَ مَعَهُ حَيْثُ كانَ، وَالاْخِرَةُ هِىَ دارُالقَرارِ. حديث امام جواد به يكى از دوستان خود نوشت: ما همه در اين دنيا با هم آشناييم و با هم زندگى مى كنيم ولى هركس با دوستش همفكر باشد و از مكتب و مرام او پيروى كند، هرجا برود با اوست و خانه هميشگى، آخرت است.
*****
وَ قالَ الْجَوادُ عليه السلام: لَوْ سَكَتَ الْجاهِلُ مَا اخْتَلَفَ النّاسُ. امام محمد تقى عليه السلام فرمود: اگر نادان سخن نگويد. مردم اختلاف نمى كنند
*****
وَ قالَ الْجَوادُ عليه السلام: مَنْ عَمِلَ عَلى غَيْرِ عِلْمٍ ما يُفْسِدُ اَكْثَرَ مِمّا يُصْلِحْ. امام جواد عليه السلام فرمود: هـر كس بـدون آگاهى كـار كـند، بيش از آنكه درست كند، خراب مى كند
*****
گردآوری:
ابوالقاسم کریمی
جمعه - ۱۱ مرداد ۱۳۹۸