شعرناب

مه رگی کانی (مرگ چشمه )


ئاخ و سه د داخ
ئاخ و سه د داخ بو کانیاو ، کانیاوی پر له ریخی ره نگاو ره نگی لادیی جوانه که م
ئاخ و سه داخ بوو روشنایی و روناکی و خاوینی ئاو ، ئاوی کانیاو ، روناک وه کو ئاو ، وه کو چاو ، چاوی پر له هه ست و ئه وینی کیژی چاوه ریی دلدار .
ساردو دلرفین ، وه کو به فراو وه کو له شی ساردی شه هیدی کویستان.
وه کو به ردی به له به یان روژیکی به هاری نیشتمان .
به خور وه کو کانی وه کو جوگه ی پر له ئاوی ، که ئه رواته پیری روباری شیتی سیروان.
ئاو ، ئاوه دانی ، ژیان ، کانی ، کانی لادیی !، کچان و گه وره کچان بایه له سه ر شان و کونه له کول ، گوزه به بن ده ست ، با ئاو ببه ن بو دلدار ، بو براو بابی ماندو و جوتیار ، بو مه شکه ی پر له ماستی ژنی به ر له به یان ، با ببیته که ره و دوو بو زگی برسی جوتیاری ماندو و روله ی چاوه ریی خوه راکی نیمه روژان .
کانی ، کانی خوشه ویستی و ئه وینداری ، کانی ، کانگای باسه نه وتراوه کان و نهینیه عه شقاویه کانی کچان و گه وره کچان و ژنانی گوند ه کان .
ریی کانی هه گبه ی چاوه کانی ، چاوه ریی کوری کوردی هه رزه کاری تازه پی گه یشتو ، که خوی ده داته تینیو یه تی و ئه یه وی جامولیکی پر له ئاوی ساردی کانی ریخاوی له کچی گوزه له سه رشان بگری و هه رواکه چاوه کانی به تیشکی چاوانی کچی جوان بریوه ، پیی بلی : « توم ،به قه د هه مو دونیا خوش ئه وی ، چاوه ریی به ، خوازمه نیت ئه که م !» کچیش به خه مزه و نازه و سه ری شه رم داده خات و خه رامان خه رامان به رو مالی خویی به ریی ده که وی .
ئاخ کانی و داخ کانی !
پیم وایه ئی دی نه توانم کچیکی گوزه له سه ر شان و ژنیکی کونه له کول ببینم ، مه گه ر له خه یالم دا بیبینم ئه ویش ئه گه ر شوشه ی چولایی خه یا له که م به به ردی ره قی ره قیب نه شکیت و ئه ویش نه رواته رابردو ! .
ئه مرو ، کانیاوه کان به ندی بوریه کان کراون و جوگه له کان هه مو له بی ئاویدا وشکاون و خنکاون .
عه ر عه ر ده رفه تی نه ماوه له سیبه ری دارستاندا خویی هه لکیشی و خویی بنه خشینیت و خویی برازینیت .
بونی خوشی وه نه وشه و سوسه ن و نه سرین و نه سته ره ن و پونگه نابیستری .
پیم وایه دونیا دوایی هه ناسه کانی خوی هه لده مژیت و هه لده مریت .
کات به رو دوایی ئه روات ، کیوه کان روژ له دوای روژ شه رمه سار تر و سه ر شورتر له بی دارستانی و بی بارانی و سوتاندن و بن بر کردن و شکاوتر بون و زه خماوی تر بون و ببونه .!
ئاخ ره ز و باخ ، ئاخ باخه وان ، ئاخ په رژینی بی عاری و بی ویژدانی و جیاوازی و بی برایی و ده س وشکی و تینویه تی ، باخ و ره ز و دارستانی گرتوه ته به ر.
به دوای مه رگی باخه وان ، باخه وانی پیری به خشه نده ، باخه وانی لاوی بی ئیمان هه تاکو ئیسته نه یهیشتوه ، ریبواری تینو ، ریبواری برسی ، له سیبه ری دارستاندا ، له سیبه ری باخ دا ساتی وچان بدات و ماندویه تی ریگا ، له لاشه یدا به ده ر کا .
ئاخ باخه وانی پیر ، مه گه ر توو نه بوی ، که ده تگو ت : «نیوه ی ده سره نج بوو بینه وا بوو ریبوار ، بوو برسی ، بوو خزم و برا ، بوو هاوسا » !
ترجمه ی فارسی
آه و صد داغ !
آه و صد داغ که بر دل دارم برای چشمه ، چشمه ی پر از سنگ ریزه های رنگارنگ روستای زیبایم
آه و صد داغ برای روشنایی و زلالی و پاکی آب ، آب چشمه ، زلال مثل آب ، مانند چشم ، چشمان پر از علاقه و عشق دختر عاشق چشم به راه دلدارش .
سرد و گوارا ، مانند برفاب ، مانند جسم سرد شهید کوهستان .
مانند سنگ های سحر یک روز زیبای بهاری سرزمینم .
خروشان مانند چشمه مانند جویی پر از آب ، که به استقبال رود دیوانه ی سیروان می رود .
آب آبادانی ، زندگی ، چشمه ، چشمه ی روستا ، دختران و پیر دختران در حالی که بادیه های آب بر شانه دارند و مشک های پر از آب بر کمر گرفته اند ، آب می برند برای دلدارشان ، برای برادر و پدر خسته ی برزگرشان ، برای مشک پر ازماست زن سحر خیز ، تا کره و دوغ شود برای شکم گرسنه ی برزگر وفرزند چشم به راه ناهار نیمروزها .
چشمه ، کان دوستداشتن و دلدادگی ، چشمه ، کان حرف ناگفته ها و مخفیانه های عاشقانه ی دختران و پیر دختران و زنان روستا .
راه چشمه قرارگاه چشمان منتظر پسر کورد نوجوان نو رسیده ، که خود را به تشنگی می زند ومی خواهد کاسه ای از آب سرد چشمه را از دختر کوزه به دوش بگیرد و همچنان که چشمانش را به برق چشمان دختر دوخته است ، به او بگوید : تو را به اندازه ی تمام دنیا دوست دارم ، منتظر باش به خواستگاریت خواهم آمد ، دختر هم با غمزه و ناز سر شرم به زیرمی اندازد و خرامان خرامان به سوی خانه راه می افتد .
آه ای چشمه و داغ ای چشمه !
باور ندارم که دیگر دختری کوزه به دوش و زنی مشک به کول را ببینم ، مگر در رویاهایم ، اگر شیشه ی خیالم با سنگ سخت رقیب نشکند و آن هم به گذشته نرود ! .
امروز چشمه ها را زندانی لوله ها کرده اند و جویبارها همه از بی آبی خشک وبه دار آویخته شده اند .
به درخت عرعر فرصت ایستادن در میان جنگل نمی دهند تا خودی بنمایاند و یا اینکه خود را بیاراید .
بوی خوش بنفشه وسوسن و نسرین و نسترن و پونه به مشام نمی آید .
به گمانم زمین آخرین نفس هایش را می کشد و اندک اندک می میرد .
زمان به آخر رسیده است ، کوهستان روز از پی روز شرمگین تر و سر به زیر تر از بی درختی و بی بارانی و سوختن و ریشه کن شدن و خشک تر شدن و زخمی تر شدن است و می شود !
آه تاکستان و باغ ، آه باغبان ، آه که پرچین بی حیایی و بی وجدانی و اختلاف و بی برادری و طمع ورزی و تشنگی ، باغ و بستان وجنگل را فرا گرفته است .
پس از مرگ باغبان ، باغبان پیر بخشنده ، باغبان جوان بی ایمان تا کنون نگذاشته است ، رهگذر تشنه ، رهگذر گرسنه ، در سایه سار درختستان ، در سایه سار باغ او یک دم بیاساید وخستگی راه را از تن بیرون کند .
آه باغبان پیر ، مگر تو نبودی که می گفتی : نیمی از دسترنج برای بینوا برای رهگذر ، برای گرسنه، برای قوم و برادر برای همسایه ؟


2