سایت شعرناب محیطی صمیمی و ادبی برای شاعران جوان و معاصر - نقد شعر- ویراستاری شعر - فروش شعر و ترانه اشعار خود را با هزاران شاعر به اشتراک بگذارید

منو کاربری



عضویت در شعرناب
درخواست رمز جدید

اعضای آنلاین

معرفی شاعران معاصر

انتشار ویژه ناب

♪♫ صدای شاعران ♪♫

پر نشاط ترین اشعار

حمایت از شعرناب

شعرناب

با قرار دادن کد زير در سايت و يا وبلاگ خود از شعر ناب حمايت نمایید.

کانال تلگرام شعرناب

تقویم روز

جمعه 10 فروردين 1403
  • همه پرسي تغيير نظام شاهنشاهي به نظام جمهوري اسلامي ايران، 1358 هـ‌.ش
20 رمضان 1445
  • شب قدر
Friday 29 Mar 2024
    به سکوی پرتاب شهرت و افتخار ،نجابت و اقتدار ... سایت ادبی شعرناب خوش آمدید مقدمتان گلباران🌹🌹

    جمعه ۱۰ فروردين

    پست های وبلاگ

    شعرناب
    نقد شعر شب بی مهتاب از منظر وزن
    ارسال شده توسط

    مهدی محمدی

    در تاریخ : شنبه ۲۵ ارديبهشت ۱۴۰۰ ۲۲:۰۹
    موضوع: آزاد | تعداد بازدید : ۳۴۴ | نظرات : ۲

     
    با سلام و عرض ادب
    شعر شاعر ارجمند امیرمسعود شفیق را از منظر وزن به تحلیل و بررسی نشستم پس از پایان نگارش متوجه شدم که تیک نقد در این شعر غیرفعال است. با توجه به نکات مفید و آموزنده شعر ایشان و نقد و بررسی این جانب که البته عاری از خطا و اشتباه نیست تصمیم گرفتم در قسمت مطالب سایت آن را منتشر کنم. امیدوارم که مفید واقع شود برای دوستداران شعر و ادب فارسی
     
    عنوان شعر ‌ : شب بی مهتاب 
    شاعر : امیرمسعود شفیق 
     
    مرنجان دلم را ...* ، دگر تاب ندارد
    ویران شود این شب* ، که مهتاب ندارد
     
    روز سیهم در گرِه ِ ... زلف شب افتاد
    این دیو سیه پوش مگر خواب ندارد !!؟
     
    مسعود ش
     
    پی نوشت :
    مرنجـان دلم را که ایـن مرغ وحـشی
    ز بــامی که برخـاسـت مشکل نـشـینـد
    ---------------------------------- ( طبیب اصفهانی
    جایی نه که گیرد دل دیوانه قراری
    ویران شود این شهر که ویرانه ندارد
    --------------------------------- ( مجمر اصفهان
     
    می خواهیم به این شعر و همچنین دو بیت ضمیمه شده از طبیب اصفهانی و مجمر اصفهانی نگاهی از نظر وزن داشته باشیم 
     
     
    نخست از شعر طبیب اصفهانی شروع می کنیم 
     
    مرنجـان دلم را که ایـن مرغ وحـشی
    ز بــامی که برخـاسـت مشکل نـشـینـد
    ---------------------------------- ( طبیب اصفهانی
     
    مرنجان/دلم را/ که این مر/غ وحشی
    ز بامی/ که برخا/ست مشکل /نشیند
    فعولن/ فعولن/فعولن/فعولن
    بحر متقارب مثمن سالم
     
    اما شعر مجمر اصفهانی 
     
    جایی نه که گیرد دل دیوانه قراری
    ویران شود این شهر که ویرانه ندارد
    --------------------------------- ( مجمر اصفهانی
     
    جایی نه/ که گیرد د/ل دیوانه/ قراری
    ویران ش/ود این شهر/ که ویرانه/ ندارد
     
    مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن
    بَحر هزج مثّمن اخرب مکفوف مَحذوف
     
    اما شعر شاعر ارجمند امیرمسعود شفیق 
    مرنجان  دلم را  ...* ،    دگر  تاب  ندارد
    ویران شود  این شب* ، که مهتاب ندارد
     
    روز سیهم در گرِه ِ  ... زلف شب افتاد
    این  دیو سیه پوش  مگر خواب  ندارد !!؟
                                                       مسعود ش
     
    مرنجان/  دلم را /  دگر  تاب / ندارد
    فعولن/فعولن/مفاعیل/فعولن
    ویران ش/ود  این شب/ که مهتاب/ ندارد
    مفعول/فعولن/مفاعیل/فعولن
     
    روز س/یهم در گ/رِه ِ  ... زلف/ شب افتاد
    مفعول/مفاعیل/مفاعیل/مفاعیل (فعولن) 
    این  دیو/ سیه پوش/  مگر خواب/  ندارد
    مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن 
     
    بنابراین از نظر وزن عروض مصرع نخست با تخفیف در بحر متقارب مثمن سالم و مصرع سوم و چهارم در بحر هزج مثّمن اخرب مکفوف مَحذوف و وزن مصرع دوم نیز با ارفاق در بحر هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف سروده شده است 
     
    اما چه ارتباطی بین این دو وزن وجود دارد؟ 
    آیا مصرع دوم که توسط شاعر سروده شده لغزش وزنی دارد؟ اگر آری، چطور است که این لغزش هنگام خواندن حس نمی شود؟ 
     
    برای پاسخ به این دو سوال یا باید از منظر علم موسیقی و نت ها وارد بحث شویم که در توان بنده نیست و یا 
    باید از منظر وزن اشعار عامیانه به شعر نگاهیم بیاندازیم 
    بیایید با هم این کار را انجام دهیم
     
    نخست بحر متقارب مثمن سالم
    ف عو لن/ ف عو لن // فعولن /فعولن
    هر مصرع از دو شطر و هر شطر از دو پایه و هر پایه از سه هجا تشکیل شده است
     
    مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن
    فعلن فعلاتن فعلاتن فعلاتن 
    فعلن ف/ع لاتن//ف علا تن/ف علا تن 
    هر مصرع از دو شطر و هر شطر از دو پایه و هر پایه از سه «هجای تکیه ای» تشکیل شده است
     
    یعنی از منظر وزن اشعار عامیانه هر دو بحر متقارب مثمن سالم و هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف را می توان در یک شعر عامیانه اجرا کرد. 
     
    بررسی وزن تک تک مصرع ها از منظر وزن اشعار عامیانه
     
    مرنجـان/ دلم را// که ایـن مر/غ وحـشی
    ز بــامی/ که برخـاسـت// مشکل / نـشـینـد
    هر مصرع از دو شطر و هر شطر از دو پایه و هر پایه از سه هجا تشکیل شده است به جز پایه ((مشکل)) که دارای دو هجا می باشد و یک هجا کم دارد که در واقع با نت سکوت سیاه پر می شود. 
     
    جایی نه/ که گیرد// دل دی/وانه قراری
    ویران ش/ود این شهر// که ویرا/نه ندارد
    هر مصرع از دو شطر و هر شطر از دو پایه و هر پایه از سه هجا تشکیل شده 
    به جز پایه های ((وانه قراری)) و ((نه ندارد)) که اگر چه سه هجایی نیستند ولی از سه هجای تکیه ای تشکیل شده اند. 
    (در هر هجای تکیه ای تنها یک هجای بلند می تواند باشد) 
    وا-نه قرا-ری : سه هجای تکیه ای 
    نه-ندا-رد : سه هجای تکیه ای 
     
    اما شعر شاعر که میانه مصرع که پایان شطر اول و شروع شطر دوم است خود شاعر نشانه گذاری کرده تا به موسیقایی درست مخاطب را رهنمون سازد 
     
    مرنجان/  دلم را  //   دگر  تاب/  ندارد
    دو شطر و دو پایه و هر پایه سه هجا دارد. 
     
    ویران ش/ود  این شب// که مهتاب/ ندارد
    دو شطر و دو پایه و هر پایه سه هجا دارد. 
     
    روز سی/یهم در //گرِه ِ  .../ زلف شب افتاد
    دو شطر و دو پایه و هر پایه سه هجا دارد به جز پایه ((زلف شب افتاد)) که نحوه درست خواندن آن با توجه به اینکه وزن در اشعار عامیانه مبتنی بر هجای تکیه ای است به صورت زیر می باشد. 
    زل-ف شب اف-تاد 
    یعنی سه هجای تکیه ای 
     
    این  دیو/ سیه پوش//  مگر خواب/  ندارد !!؟
    دو شطر و دو پایه و هر پایه سه هجا دارد.
     
    اما در پایان ماسوای رکن و شطر، چقدر دلم می خواهد با موسیقی اش گوش دهم. 
     
    نگاهتان دریایی 
     
     

    ارسال پیام خصوصی اشتراک گذاری : | | | | |
    این پست با شماره ۱۱۲۸۰ در تاریخ شنبه ۲۵ ارديبهشت ۱۴۰۰ ۲۲:۰۹ در سایت شعر ناب ثبت گردید

    نقدها و نظرات
    عليرضا حكيم
    سه شنبه ۲۸ ارديبهشت ۱۴۰۰ ۰۸:۲۴
    درود بر شما جناب محمدی
    جاهایی که شاعر جناب مسعود ش تغییر داده است از وزن خارج است و چون فقط اول مصراعها را تغییر داده در اون قسمت تغییر وزن شعر احساس می شود بنابراین در این شعر دخل وتصرف صورت گرفته است
    مهدی محمدی
    مهدی محمدی
    سه شنبه ۲۸ ارديبهشت ۱۴۰۰ ۱۴:۲۸
    درود استاد و شاعر فرهیخته و عزیز، علیرضا حکیم بزرگوار
    امیدوارم که حالتان خوب و خوش باد

    ای کاش کمی بیشتر توضیح می دادید، بنده از منظر وزن عروض و وزن اشعار عامیانه اثر را مورد بررسی قرار دادم.
    در بررسی وزن عروض من معتقدم از وزن خارج شده، اما معتقدم به موسیقایی اثر لطمه ای وارد نشده چون مصرع ها را منطبق بر وزن در اشعار عامیانه دیدم.
    خوشحال می شوم در این خصوص و همچنین سایر نکاتی که مدنظرتان هست، راهنمایی بفرمایید.

    سپاسگزار حضور و قلمتان هستم
    دلتان دریایی ‌‌ خندانک
    ارسال پاسخ
    تنها کابران عضو میتوانند نظر دهند.



    ارسال پیام خصوصی

    نقد و آموزش

    نظرات

    مشاعره

    کاربران اشتراک دار

    محل انتشار اشعار شاعران دارای اشتراک
    کلیه ی مطالب این سایت توسط کاربران ارسال می شود و انتشار در شعرناب مبنی بر تایید و یا رد مطالب از جانب مدیریت نیست .
    استفاده از مطالب به هر نحو با رضایت صاحب اثر و ذکر منبع بلامانع می باشد . تمام حقوق مادی و معنوی برای شعرناب محفوظ است.
    0