☄️ اموزش ترانه سرائی(قسمت سوم)☄️

درود خدمت ادبا و شعرای دانشگاه ناب🌹
قافیه چیست : قافیه از قفو مشتق شده است که بمعنای پیروی کردن است، بدان پساوند نیز گفته میشود،بطور کلی به کلماتی که در انتهای هر مصرع بیاید +هم وزن+در حرف اخر باهم مشترک باشند را قافیه میگویند. از قافیه برای نظم بخشیدن به شعر استفاده میگردد.
مثال: خداوند نام و خداوند جای
خداوند روزی ده رهنمای
در این بیت جای و رهنمای قافیه اند.
ردیف چیست:
اگر کل کلمه و نه جزئی از آن به یک معنی و از یک ریشه ی واحد تکرار شود به آن ردیف میگوییم،اخرین حرف قافیه را (( روی)) می گویند :
در جام،وام،دام،نام،ارام حرف م (( روی)) میباشد.
کلماتی که دقیقا عین هم باشند و بعد از قافیه بیایند ردیف نام دارد،یک شعر یا یک بیت میتواند ردیف نداشته باشد.
مثال:
مسلمانان مرا وقتی دلی بود
که با وی گفتمی گر مشکلی بود
به گردابی چو می افتادم از غم
به تدبیرش امید ساحلی بود
در مصارع اول،دوم،سوم ردیف و دلی ،مشکلی،ساحلی قافیه نام دارد.
انواع قافیه ها:
قافیه ها بطور کلی به دو بخش محاوره ای یا عامیانه و شایگان تقسیم میگردند.
انواع قافیه ها: متوالی،درونی،میانی،پایانی
قافیه ی درونی: قافیه ی اضافی ست که در وسط مصرع ها نمی اید گر چه از نظر وزن قرینه ی یکدیگرند
مثال:
هم رنگ روش در چمن گل با سمن گردید می
دایم به بویش چون صبا گر چمن گردید می
این بیت قافیه ی پایانی نیز دارد.
قافیه ی درونی در اوزانی که هر مصرع آنها به دو بخش میتواند قافیه دار باشد،که انرا قافیه ی میانی می نامند،قافیه ی میانی کاربرد فراوانی دارد:
در رفتن جان از بدن ،گویند هر نوعی سخن
من خود به چشم خویشتن دیدم که جانم میرود
قافیه ی پایانی:
در این نوع شعر قافیه ی اضافی در پایان مصارع یا ابیات و قبل از قافیه ی اصلی می اید:
طرفه میدارند یاران صبر من بر داغ و درد
داغ و دردی که تو باشد خوشتر است از باغ و ورد
قافیه ی شایگان:
قافیه ای ست که مشتمل باشد بر حرف زائد و همراه با اصلی قافیه گردانند،چنانچه که دلیران و مردمان را با جان و زمان یا اهنگین و رنگین را با نسرین و چین قافیه آرند.
قافیه های شایگان را بیشتر در تصانیف و اشعار کلاسیک میتوان یافت .
در ترانه و برخی اشعار نو حتی میتوان بدون قافیه شعر سرود اما در ترانه حتما میبایست وزن ،ملودی درون و.....حفظ گردد.
قافیه ها بطور دسته بندی شده و طبق حروف الفبا و منظم در اینترنت موجود است.
✍️م.مدهوش🤞